Moleküler Biyoloji Analiz Laboratuvarı
GDO Nedir?
Genetiği Değiştirilmiş Organizma kısaca GDO, bir canlının gen diziliminin değiştirilmesi ya da ona kendi doğasında bulunmayan bambaşka bir karakter kazandırılması yoluyla elde edilen canlı organizmalara verilen ad olarak tanımlanmaktadır.
Bir canlıdan diğerine gen aktarımı, bir çeşit kesme, yapıştırma ve çoğaltma işlemi olup, genetik mühendisleri tarafından uygulanır. Aktarılacak gen önce bulunduğu canlının DNA’ sından kesilerek çıkarılır, sonra vektör adı verilen taşıyıcı virüs ile bu gen DNA molekülüne yapıştırılıyor.
Canlılar üzerinde yapılan bu değişiklikler; canlı sağlığı, biyolojik çeşitlilik, ekolojik dengenin bozulması, ekonomik bağımlılık, canlıların yaşam hakkının elinden alınması ve canlılar üzerinde mülkiyet hakkı tanınması açısından önemli tehdit ve riskler taşımaktadır.
GDO neden zararlı?
• Alerjik reaksiyona neden oluyor.
• Antibiyotik direncini zayıflatıyor.
• Toksik etki yaratıyor.
• Normal ve organik tarımı tehdit ediyor.
• Ne kadar uzak alanda olursa olsun rüzgar ve arılar yoluyla organik ürünlere de bulaşıyor.
• GDO' lu tarım yapılan alanlardaki haşereleri yiyen kuşların türü tükeniyor. Canlı türleri açısından tehdit oluşturuyor.
• Biyoçeşitliliği yok ediyor. GDO' lu ekinler, tozlaşma yoluyla aynı türden akrabalarının da genlerini değiştirebiliyor.
Hangi Ürünlerde GDO Var?
Özelikle soya ve mısır nedeniyle geniş bir ürün yelpazesinde GDO’ lu ürünler kullanılıyor. GDO’ lu soya; sucuk, salam, sosis gibi kırmızı etin kullanıldığı ürünlerde, et suyu tabletlerde, fındık-fıstık ezmesi, çikolatalı ürünler, çeşitli unlu mamüller, süt tozu, hazır çorbalar ve hayvan yemlerinde kullanılıyor. GDO’ lu mısırın kullanıldığı alanlarsa; nişasta bazlı tatlandırıcılar yoluyla gazoz, kola ve meyve suları, mısır yağı, bebek mamaları, hazır çorbalar ve hayvan yemlerinde kullanılmaktadır.
Laboratuarımızda GDO Analizi (35S/NOS/FMV/BAR) Real-Time PCR Cihazı ile gerçekleştirilmektedir.
Tağşiş; gıda maddesinin mevzuata veya izin verilen özelliklerine aykırı olarak üretilmesi halidir. Gıda ürünlerinde birçok farklı tağşiş mevcuttur. Özellikle son yıllarda et ve et ürünlerinde yapılan tağşişler oldukça yaygınlaşmaya başlamıştır.
Soya Aranması
Soya ürünleri özellikle et sektöründe ürünün maliyetinin düşük olması, soyanın su tutma özelliğine sahip olması ve aynı zamanda besin değeri oldukça yüksek olan bir gıda maddesi olması açısından tağşiş olarak kullanılmaktadır. Bu durum aynı zamanda soyanın bir gıda alerjeni olması sebebiyle sağlık açısından da büyük bir risk taşımaktadır. Laboratuarımızda Soya Aranması analizi Real-Time PCR Cihazında yapılmaktadır.
Süt Tür Tayini Analizi
Gıda Ürünlerinde yapılan tağşişlerin büyük bir kısmı da süt ve süt ürünlerinde yapılmaktadır. Pahalı sütlere ucuz sütlerin karıştırılması, ürünün etiket beyanına uygun olmaması görülen başlıca sorunlardır. Bu nedenle laboratuarımızda süt tür tayini analizinde koyun, keçi ve inek türlerine ait spesifik genleri hedef alan Real-Time PCR cihazı ile süt tür tayini analizi yapılmaktadır.
Jelatinde Tür Tayini
Jelatin, sığır, domuz, balık gibi omurgalıların kollageninden elde edilen hayvansal kaynaklı bir protein ürünüdür. Başlıca hammadde olarak domuz kemik ve yağları ile sığır kemik ve derileri kullanılmaktadır. Jelatin, hayvanlarda bulunan kolajenin hidroliz yoluyla denature edilmesi sonucu elde edilir. Jelatin ortalama % 86 kollagen, % 11 su ve % 3 mineral maddelerden oluşmaktadır. Jelatin, gıda ürünlerinde jelleştirme ve koyulaştırma maddesi olarak kullanılmaktadır. Jelatin bir gıda maddesi olarak kabul edildiğinden dolayı E numarası bulunmaktadır. Jelatinin güçlü şekil alma kabiliyeti, şeffaf jel oluşturması, esnek film haline gelmesi, hazmının kolay olması, sıcak suda eriyebilmesi ve şekil alma hassası gıda işlemede, ilaç ve kozmetik ürünlerinde kullanılan kıymetli bir madde olmasını sağlamıştır.
Bir gıda maddesi olarak jelatin, jellenmiş tatlı ve diğer gıda ürünleri için ana kaynaktır. Meyve ve etlerin korunmasında yüzey kaplama maddesi olarak, süt tozu yapımında, pasta beze ve kremalarında, marshmellow, jelibon gibi şekerleme türlerinde, meyve sularında, dondurmada, yoğurtta, eritme peynirlerinde, diş macunu, şampuan, parfüm gibi kozmetik ürünlerinde ve ilaç sanayisinde kapsül ve tabletlerin film tabakalanmasında kullanılmaktadır. Laboratuarımızda Real-Time PCR Cihazı ile jelatinde tür tayini analizi yapılmaktadır.
Alerjenler
Badem, fıstık, fındık, yumurta ve balık gibi gıdalar, alerjisi olan bireylerde hayati tehlikesi bulunan alerjik reaksiyonların oluşmasını tetikleyebilmektedir. Özellikle çikolata vb. işlenmiş gıdalarda alerjen tespiti oldukça zordur. Gıda alerjisi hastaları için bu durum daha fazla alerjen madde tüketme riski demektir. Bu nedenle gıdalarda alerjen tespiti analizi hassasiyetle çalışılması gereken bir konudur. Laboratuarımızda her bir alerjen, spesifik alerjen genleri ile tespit edilmekte olup Real-Time PCR Cihazı ile analizler gerçekleştirilmektedir.
Gluten Aranması
Gluten; buğday, arpa ve çavdarda bulunan prolamin ve glutein proteinlerinin bir karışımıdır.
Un ve hammaddelerinde, baharatlar, makarna, hazır gıdalar, fırıncılık ürünleri, et ürünleri, içecekler ve dondurma vb. gıda maddelerinde mevcuttur. Gluten varlığı, çölyak hastaları için bağışıklık sistemlerine zarar veren bir unsurdur. Bu hastalığa sahip olan kişilerin gluten intoleransı ancak gluten içermeyen diyet ile önlenebilmektedir. Bu nedenle gıdalarda gluten aranması analizi oldukça önem arz eden analizlerin başında gelmektedir. Laboratuarımızda Real-Time PCR Cihazı ile gluten aranması ve miktar tayini analizi yapılmaktadır.